İşitme engelli bir bireyle nasıl iletişim kurulmasının detaylarına geçmeden, işitme engelli birey ve işitme kayıplı birey tanımını iyi yapmamız gerekir. İşitme engelli bireyler duyma yetisini tamamen kaybetmiş olan ve hiçbir sesi duyamayan bireylerdir. İşitme kayıplı bireyler ise duyma yetisinde problemler meydana gelmiş olan, sesleri normal şekilde duyamayan ancak işitme kaybının derecesine göre normalden yüksek sesleri duyabilen bireylerdir. İşitme kayıplı bireyler işitme cihazı kullanarak işitebilir hale gelebilir iken işitme engelli bireyler işitme cihazı kullanamazlar.
İşitme engelli bir bireyle iletişim kurulurken normalde olduğundan çok daha dikkatli davranılmalıdır. Aksi halde birey ile aranızdaki ilişkiyi zora sokabilir veya aranızdaki ilişkinin tamamen bitmesine sebep olabilirsiniz. Yaşam içerisinde işitme engelli biriyle veya bir toplulukla bağlantı kurmanız gerekiyorsa, bazı hususlara önem vererek ilişki kurmayı denemelisiniz. Normal ilişkilerde karşınızdaki kişiye adını söylemeniz veya uygun bir nida sözcüğüyle seslenmeniz yeterli olacaktır, ancak karşınızdaki kişi işitme engelliyse ona görünmek zorundasınız. İşitme engelliler iletişim merkezi tarafından yayınlanan bilgilerde kaba olmadan dikkat çekmek için yapılması gerekenler aşağıdaki gibi sıralanıyor.
- İşitme engelli bireyin görüş açısı içerisinde bulunmak,
- Konuşmak için teşebbüs edecekseniz omzuna hafifçe dokunun,
- Yavaş veya orta hızda ışıklarla işaret verin. Hızlı işaretler işitme engellilere göre acil durumların belirtilmesinde kullanılmaktadır.
Başka bir yöntem uygulamadan mümkünse görünür olmayı ve göz temasıyla varlığınızı belli etme yöntemini kullanın. İşitme engelli bir bireyle göz teması kurma şekliniz oldukça önemlidir. Bu temas şekli sizin karşınızdaki bireye ve konuşmaya olan ilginizi belli eden bir ölçüdür. Göz teması kurmanız karşınızdaki kişiyle iletişim kurmaya başladığınızı, onun dikkatini çektiğinizi gösterir. Yapılmaması gereken bir hareket de işitme engellinin yüzüne doğru el sallanmaması gerektiğidir. Bu türlü hareketler size karşı soğuk ve ilgisiz davranmasına sebep teşkil edebilir.
İşitme engelli olan bireyin herhangi bir şeyle meşgul olduğunu görüyorsanız, onunla temasa geçmek için beklemelisiniz, meşgulken işaret vererek konuşmaya çalışmanızı kabalık olarak değerlendirebilir. Ayrıca sizinle işaret dili ile konuşmaya başladığında, kendisini meşgul edip etmediğinizi mutlaka sormalısınız, aksi takdirde iletişim çabalarınız boşa gidebilir.
Konuşmayı Onun Yönlendirmesine İzin Vermelisiniz
İlk teması kurup dikkatini çektiyseniz, kontrolü ona bırakmanız yerinde olacaktır. Böylece kendisini rahat hissetmesine yardımcı olacak, sizinle temas kurmaktan endişe duymayacaktır. Unutmayın siz her gün işitme engelli biriyle temas kurmuyorsunuz. Fakat onlar her gün işitme engeli olmayan kişilerle iletişim kurmaya çalışıyorlar. İşitme engeli olan bir arkadaşınız var ve onunla düzenli iletişim kurmayı istiyorsanız, tüm konuşmalarınız sırasında yanınızda kâğıt, kalem bulunmasına özen gösterin.
İşitme engellilerin büyük çoğunluğu dudak okuma yöntemiyle iletişim kurmayı bilir. Bu sebeple iletişim anında görünür olun ve dudaklarınızı rahat okuyabilmeleri için sürekli görüş alanlarında kalın. Çok ışıklı ortamlarda ışığı arkanıza almayın, karşınızdakinin görüş açısını kötü etkileyecek olan ışık konumu, sizinle rahat iletişim kurabilmesini zorlaştıracaktır. Kişisel alanlarını işgal edecek kadar yakın olmamak kaydıyla mümkün olan en yakın mesafede kalın.
Konuşmaya başladığınızda dudak ve vücut hareketlerinizin abartılı olmamasına özen gösterin. Her iki hareket de sizin dudaklarınızı okumakta zorlanmasına sebep olacaktır. Ayrıca mümkün olabildiğince yavaş konuşmaya özen göstermeniz, karşınızdaki kişinin sizi hem iyi anlamasına hem de sohbet ortamının rahatlamasına sebep olacaktır. Asla ağzınızda içecek, yemek ve sakız varken konuşmaya çalışmayın ve her söylediğiniz sözün karşınızdaki kişi tarafından anlaşıldığını düşünmeyin. Unutmayın ki işitme engelli insanların da normal insanlar gibi dikkati dağılabilir. Bu yüzden bazı şeyleri yeniden tekrar edebileceğinizi unutmayın.
Net bir iletişim kuramadığınızı düşünüyorsanız daha sabırlı olmanız gerekeceğinizi aklınızda tutun. İlişki kurma sürecinin düşündüğünüzden de uzun sürebileceğini unutmadan sakin ve sabırlı olmaya özen gösterin. Ayrıca konuşmanız sırasında görsel ipuçlarından yararlanmak görüşmenin seyrini çok daha kolay bir hale getirebilir. Bu sebeple karşınızdaki kişiyle sessiz sinema tadında konuşmalar yapabileceğiniz konusunda hazırlıklı olun. Konuşurken mümkün olduğu kadar sabit durmaya ve işitme engelli arkadaşınızın dikkatini dağıtmamaya özen gösterin.
Bunlardan önce karşınızdaki kişinin işitme engeli derecesi nedir bunu da bilirseniz onlara karşı çok daha doğru bir iletişim türü kurmayı deneyebilirsiniz. Kişilerin işitme kaybı derecesini öğrenmek için https://siser.com.tr/isitme-kaybi-dereceleri/ adresimizi ziyaret edebilirsiniz.
