İşitme kaybı, doğuştan olabileceği gibi yaşamın ilerleyen zamanlarında da gelişebilen ve tüm yaş gruplarını etkileyebilen bir sağlık problemidir. Genetik faktörler, orta kulak enfeksiyonları, yüksek sese maruziyet, yaşa bağlı sinirsel dejenerasyon işitme kaybının sebeplerinden bazılarıdır. Bu sebepler ışığında; işitme kaybı sonucunda işitme uzmanları tarafından uyarlaması yapılan işitme cihazlarının, kişiye faydadan başka bir etkisi olmayacağı ülkemizde ve dünya genelinde işitme cihazıyla ilgili yapılan çalışmalarda otoriteler tarafından açıkça ifade edilmektedir.
Ülkemizde işitme kaybı yaşayan birçok kişi “işitme cihazı zararlı mıdır” sorusunu sormaktadır. İşitme cihazının zararları olup olmadığını daha iyi anlayabilmek için öncelikle işitme cihazının kısaca çalışma prensibini bilmek daha faydalı olacaktır. Tüm dijital işitme cihazı modellerinde çevreden gelen sesler mikrofonla toplanır ardından dijital sinyal işlemleyicide kişinin ihtiyaç duyduğu frekans ve ses şiddetine özel işlemleme yapılır, sonrasında hoparlör aracılığıyla uygun ses üretilip kulağa iletilir. Kişinin ihtiyaç duyduğu frekansta, ihtiyaca özel gürlükte üretilen ses sayesinde işitme sağlanmış olur. İşitme cihazı kullanıcıları bu sayede duyma yetisini yeniden kazanarak topluma sağlıklı birer birey olarak dönüş yapmaktadır. İşitme cihazının çalışma süreçleri içerisinde kişiye herhangi bir zararı olmadığı açıkça anlaşılmaktadır.
İşitme cihazının kulağı tembelleştirici özellikte olduğu bilgisi de tamamen yanlıştır. Bunun aksine ihtiyaca rağmen işitme cihazı kullanılmazsa normal işitenlerin duyabildiği sesler duyulamaz. İşitme kaybıyla geçirilen süre artıkça işitsel korteks az uyarı aldığı için duyulan sesleri dahi anlamak zorlaşmaktadır. Kişi bu durumu genellikle “duyuyorum ama anlayamıyorum” şeklinde ifade etmektedir. Bu durumu bir örnekle açıklamak gerekirse; herhangi bir uzvun kırılması sonucu alçıya alındıktan sonra alçı açılana kadar kasların erimesi gibi, kullanılmayan organ zamanla körelmeye başlamaktadır.
İşitme kaybına rağmen işitme cihazı kullanılmadığı durumda
- Kuş sesleri, ayak sesleri, rüzgar sesleri gibi düşük şiddetli sesler duyulmamaya başlar.
- Araç sesleri, korna sesleri, inşaat sesleri, insan sesleri gibi seslerin duyulmamasıyla güvensizlik hissi başlar.
- Kalabalık ortamlarda konuşulanları anlamama kişinin sosyal hayattan kopmasına, içine kapanmasına sebebiyet verir.
- İşitme kaybının en büyük etkilerinden biri konuşulanları anlama problemidir. İşitme kaybı varlığında işitme cihazsız geçirilen süre ile konuşmayı anlama skorlarının düşmesi korelasyon gösterir.
- Konuşulanı anlama problemi beraberinde yüksek sesle TV izleme alışkanlığı oluşturup bireyin çevresi tarafından sıklıkla uyarılmasına yol açar.
- İşitme kayıplı kişilerde depresyon, alzheimer ve diğer demans (bunama) hastalıklarının işitme cihazı kullananlara ve normal işitenlere göre daha yüksek oranda görüldüğü saptanmıştır.
- Çocuklarda işitme kaybına hızlı bir şekilde müdahale edilmezse konuşmada gecikme, düşük akademik başarı, sosyal ve psikolojik çöküntü gibi problemlerle karşılaşılacaktır.
İşitme cihazı kullanımında görülen faydalar
- Tüm çevresel sesler normal bir şekilde duyulur.
- Araç sesleri, korna sesleri, inşaat sesleri, insan sesleri gibi seslerin duyulmasıyla günlük hayattaki tehditlere karşı farkındalık ve güven hissi oluşacaktır.
- Konuşulanların anlaşılamaması işitme kaybıyla geçirilen süre artıkça kötüleşen bir durumdur. İşitme cihazı kullanılmaya başlandığında bu kötüleşme duracak ve kısmen iyileşme görülecektir.
- İletişim kurma becerisi güçlenen bireyin sosyal yaşama daha özgüvenli bir şekilde katılması sağlanacaktır.
- TV seslerinin rahat anlaşılması, telefonla normal bir şekilde iletişim kurulması, kişinin hayat kalitesini artıracaktır.
- İş ortamında konuşulanı tekrar ettirmeden iletişim kurabilen birey daha güvenli, başarılı ve mutlu bir hayat sürecektir.
- Çocuklarda erken cihazlandırma ile herhangi bir gerilik gözlenmeyecek; sosyal, akademik ve psikolojik anlamda yaşıtlarıyla eşit gelişim gösterecektir.
Sonuç olarak işitme kaybı sonucunda işitme cihazı kullanımı, işitme kaybının bireyde sebep olacağı olumsuz durumları ortadan kaldırarak normal yaşantısına devam etmesini sağlar. İşitme cihazlarının 7’den 77’ye sağladığı faydalar; işitme kayıplı bireylerin hayatına bir engel değil sağlıklı bireyler olarak devam etmesini sağlayarak hem kesintisiz iletişim hem de rahat bir sosyal hayatın oluşmasına yardımcı olur. Tüm bu bilgiler ışığında işitme cihazlarının zararlı değil, aksine insanlık hizmetine sunulmuş en faydalı tıbbi cihazlardan olduğunu söylemek doğru olacaktır.
Si-Ser İşitme Merkezleri sağlıklı günler diler.
